Οι καλικάντζαροι είναι τα «δαιμόνια» τα οποία σύμφωνα με την παράδοση εμφανίζονται από τις 25 Δεκεμβρίου έως τις 6 Ιανουαρίου κάθε έτους. Σύμφωνα με τη λαϊκή δοξασία τις μέρες αυτές τα «νερά είναι αβάφτιστα» και οι καλικάντζαροι βγαίνουν από τη γη για να πειράξουν τους ανθρώπους και να τους ανακατέψουν τα σπίτια, διότι είναι άτακτοι και τους αρέσουν τα παιχνίδια.
Ζουν στον Κάτω Κόσμο και τρέφονται με φίδια, βατράχια, αράχνες και σκουλήκια.
Τους αναφέρει ο Αριστοφάνης
Πότε εμφανίστηκαν για πρώτη φορά είναι άγνωστο. Ίσως να είναι τόσο παλιοί όσο οι «κόβαλοι», οι ακόλουθοι του θεού Διονύσου στην αρχαία Ελλάδα. Δυστυχώς, δεν γνωρίζουμε λεπτομέρειες για τα σκανδαλιάρικα αυτά πλάσματα, που αν κι έπεσαν κάποτε στα χέρια του Ηρακλή, εκείνος τα βρήκε τόσο διασκεδαστικά που τους χάρισε τη ζωή.
Έτσι, συνέχισαν να περιφέρονται ανάμεσα στους ανθρώπους, να τους τρομοκρατούν, να φλυαρούν ακατάπαυστα και να γελούν εις βάρος τους.
Στα αρχαία ελληνικά, η λέξη «κόβαλος» έγινε συνώνυμο του κατεργάρη, του απατεώνα και του χυδαίου. Αυτές είναι οι μοναδικές πληροφορίες που έχουμε γι’
αυτούς, όπως διασώζονται στα έργα του Αριστοφάνη και σε ορισμένα λεξικά της μεσαιωνικής εποχής.
Οι μορφές που τους δίνουν
Ο λαός τους φαντάζεται με διάφορες μορφές και με κοινό γνώρισμα την ασχήμια. Όλοι κακομούτσουνοι και σιχαμένοι και καθένας τους έχει κι από ένα κουσούρι. Έτσι, άλλοι είναι στραβοί, άλλοι κουτσοί, άλλοι έχουν ένα πόδι, ένα μάτι, στραβό στόμα κάποιοι είναι νάνοι αλλά και ψηλοί, σκουρόχρωμοι, με μαλλιά μικρά και ατημέλητα, μάτια κόκκινα, δόντια πιθήκου, δασύτριχοι, χέρια και νύχια πιθήκου, πόδια γαϊδάρου ή το ένα γαϊδάρου και το άλλο ανθρώπινο, μισοί γαϊδούρια και μισοί άνθρωποι όπως λένε στη Σύρο, αλλά και σαν «μικροί σατανάδες» όπως λένε στη Νάξο, άλλοτε γυμνοί και άλλοτε ρακένδυτοι και με όλα τα κουσούρια.
Οι ονομασίες που τους αποδίδουν
Αρχηγός τους είναι ο Μαντρακούκος, που είναι κουτσός, άγριος και ο πιο επικίνδυνος από όλους. Υπαρχηγός είναι ο Μαγάρας, με την τεράστια κοιλιά του, ο οποίος μαγαρίζει όλα τα φαγητά και τα γλυκά. Τρίτος σε αξίωμα έρχεται ο Κωλοβελόνης, που είναι αδύνατος και σουβλερός σα μακαρόνι και περνά από κλειδαρότρυπες και χαραμάδες.
Ακολουθεί ο Κοψαχείλης με τα τεράστια κοφτερά δόντια, που κρέμονται από το στόμα του, ο Κουλοχέρης, ο Παρωρίτης, ο Γούρλος ο Κοψομεσίτης, ο Σταβολαίμης, ο Βατρακούκος και ο Κατσικοπόδαρος, όλοι άσχημοι και με ξεχωριστές ιδιότητες.
Αυτά που τους αποτρέπουν
Σύμφωνα με την παράδοση τα αποτρεπτικά μέσα που λαμβάνονται κατά των Καλικάντζαρων σχετίζονται με πράξεις και αντικείμενα χριστιανικής λατρείας όπως το σημείο του Σταυρού στην πόρτα, στα παράθυρα, στις καμινάδες, τους στάβλους και στα αγγεία λαδιού και κρασιού, για να μην τα «μαγαρίσουν».
Ο αγιασμός των σπιτιών, η απαγγελία του «Πάτερ ημών….», το κάψιμο αντικειμένων στο τζάκι που προκαλούν άσχημη μυρωδιά, το κρεμασμένο πίσω από την πόρτα μαυρομάνικο μαχαίρι, το αναμμένο δαυλί και άλλα. Την παραμονή των Θεοφανίων τους «ζεματίζουν» από το λάδι που παρασκευάζουν οι νοικοκυρές τηγανίτες, λαλάγγια και λουκουμάδες.
Πηγή
Δεν υπάρχουν σχόλια
Δημοσίευση σχολίου
Σημείωση: Μόνο ένα μέλος αυτού του ιστολογίου μπορεί να αναρτήσει σχόλιο.