Πολλές φορές επικρατεί σύγχυση για το τι είναι η εργοθεραπεία και σε τι βοηθά. Οπότε, σε πρώτη φάση το σημαντικό είναι να απαντήσουμε σε αυτό το βασικό ερώτημα: Τι είναι λοιπόν η εργοθεραπεία; Ποιος ακριβώς είναι ο ρόλος της; Τι μπορεί να προσφέρει στη ζωή μας;
27 Οκτωβρίου σήμερα, παγκόσμια ημέρα εργοθεραπείας και αυτό από μόνο του αποτελεί μία ωραία αφορμή να συζητήσουμε με την εργοθεραπεύτρια Χαρά Κρητικού και να μάθουμε τι είναι αυτή – η άγνωστη σε πολλούς – επιστήμη.
Τι είναι η Εργοθεραπεία;
«Εργοθεραπεία είναι η τέχνη και η επιστήμη που βοηθά ανθρώπους να διεκπεραιώνουν τα καθημερινά τους «έργα», που είναι σημαντικά για αυτούς, ανεξάρτητα από την πάθηση, αναπηρία ή μειονεξία που πιθανόν να αντιμετωπίζουν.» (ΑΟΤΑ, 1994)
Με άλλα λόγια, η ζωή του καθενός αποτελείται από «έργα», τα οποία εμπεριέχονται σε διάφορους ρόλους, όπως αυτόν του γονέα, του αθλητή, του μάγειρα κ.λπ.
Όλοι έχουν «έργα», ακόμη και το παιχνίδι των μικρότερων παιδιών είναι ένα έργο που τους παρέχει ψυχαγωγία, συναισθηματική ασφάλεια και μέσω αυτού θα μάθουν και θα αναπτύξουν νέες δεξιότητες.
Τα «έργα» αυτά, είναι τόσο δεδομένα για τον καθένα που δεν τους δίνεται σημασία μέχρι να αντιμετωπιστούν κάποιες δυσκολίες στην εκτέλεση τους.
Για παράδειγμα, ένας τραυματισμός μπορεί να μετατρέψει το ντύσιμο σε μία επίπονη διαδικασία ή ένα παιδί στο φάσμα του αυτισμού μπορεί να αντιμετωπίζει δυσκολίες στην αλληλεπίδραση με τους συνομηλίκους του.
Ένας εργοθεραπευτής θα αξιολογήσει την κατάσταση του ατόμου και με την βοήθεια του ίδιου ή της οικογένειάς του θα θέσει εξατομικευμένους στόχους, πάνω στους οποίους θα δουλέψει κατά τη διάρκεια της παρέμβασης μαζί με το άτομο, με σκοπό την βελτίωση της εκτέλεσης των καθημερινών δραστηριοτήτων και κατά συνέπεια της ποιότητας της ζωής του.
Που δραστηριοποιείται η Εργοθεραπεία;
Η Εργοθεραπεία ασχολείται με άτομα όλων των ηλικιών (από μηνών μέχρι υπερήλικες) και με μία πληθώρα διαφορετικών διαγνωστικών κατηγοριών, όπως για παράδειγμα άτομα με κινητικά προβλήματα (π.χ. ασθενείς μετά από εγκεφαλικό επεισόδιο, μετά από σοβαρό τραυματισμό, είτε άτομα που πάσχουν από νόσους όπως Parkinson, σκλήρυνση κατά πλάκας, νευρομυϊκές διαταραχές κ.λπ.), άτομα με ψυχιατρικά προβλήματα (π.χ. κατάθλιψη, σχιζοφρένεια, εξάρτηση από ουσίες κ.λπ.) και στον παιδιατρικό πληθυσμό, παιδιά με νευροαναπτυξιακές διαταραχές (π.χ. αυτισμός), νευρολογικές κινητικές διαταραχές (π.χ. εγκεφαλική παράλυση) και σύνδρομα (π.χ. σύνδρομο Down). Στο παρόν κείμενο θα αναλυθεί εκτενέστερα ο τομέας της Παιδιατρικής Εργοθεραπείας λόγω της δικής μου εμπειρίας και εξειδίκευσης.
Πότε έρχεται ένα παιδί για εργοθεραπεία;
Τα περισσότερα παιδιά έρχονται για εργοθεραπευτική παρέμβαση ύστερα από παραπομπή αναπτυξιολόγου είτε παιδοψυχολόγου. Ωστόσο, πολλές φορές γονείς αναζητούν εργοθεραπευτική αξιολόγηση μετά από προτροπή του παιδιάτρου είτε κάποιου εκπαιδευτικού που γνωρίζει το παιδί, ενώ δεν είναι λίγες οι φορές που οι ίδιοι οι γονείς παρατηρούν καθυστερήσεις στις δεξιότητες, είτε στη συμπεριφορά του παιδιού σε σχέση με τους συνομηλίκους του.
Ποια είναι η διαδικασία των συνεδριών;
Η διαδικασία των συνεδριών είναι απλή. Στην αρχή, γίνεται μια αρχική αξιολόγηση κατά την οποία ο εργοθεραπευτής συλλέγει στοιχεία από το ιστορικό που δίνουν οι γονείς, από προηγούμενες αξιολογήσεις γιατρών ή θεραπευτών (αν υπάρχουν), από σταθμισμένα αξιολογητικά εργαλεία κατάλληλα της ηλικίας του παιδιού και από ελεύθερες παρατηρήσεις του παιδιού στο χώρο. Με βάση όλα τα παραπάνω ο εργοθεραπευτής θα κρίνει αν το παιδί χρειάζεται εργοθεραπευτική παρέμβαση και με τι συχνότητα μέσα στην εβδομάδα. Στη συνέχεια, θα θέσει εξατομικευμένους στόχους παρέμβασης, βασιζόμενος στις ανάγκες του παιδιού, αλλά και στις προτεραιότητες που θέτει η οικογένεια, πάνω στους οποίους θα βασιστεί η παρέμβαση. Κατά τη διάρκεια της παρέμβασης, θα γίνουν και άλλες επαναξιολογήσεις, στις οποίες θα διαπιστωθεί αν έχουν επιτευχθεί οι προηγούμενοι στόχοι και θα προστεθούν νέοι ανάλογοι με την εξέλιξη του παιδιού.
Ποιες ηλικίες αφορά;
Η Παιδιατρική Εργοθεραπεία, όπως, μαρτυρά και το όνομά της, απευθύνεται σε παιδιά όλων των ηλικιών. Μπορεί να ξεκινήσει από τους πρώτους μήνες της ζωής ενός παιδιού (πρώιμη παρέμβαση) έως την εφηβεία και τα πρώτα χρόνια της ενήλικης ζωής. Εξαρτάται πάντα από το είδος της δυσκολίας που εμφανίζει το κάθε παιδί. Όσο πιο νωρίς ξεκινήσει η παρέμβαση, τόσο καλύτερη είναι και η πρόγνωση της εξέλιξης του.
Τι πρέπει να περιμένουμε από ένα πρόγραμμα εργοθεραπευτικής παρέμβασης;
Σύμφωνα με την 4η έκδοση του Πλαισίου Πρακτικής της Εργοθεραπείας: Πεδίο και Διαδικασία (OTPF-4) του Αμερικανικού Συλλόγου Εργοθεραπευτών (ΑΟΤΑ, 2020) τα έργα ταξινομούνται στις παρακάτω μεγάλες κατηγορίες, στις οποίες δραστηριοποιείται και η επιστήμη της Εργοθεραπείας:
• Δραστηριότητες Καθημερινής Ζωής (π.χ. ντύσιμο)
• Σύνθετες Δραστηριότητες Καθημερινής Ζωής (π.χ. διαχείριση χρημάτων)
• Διαχείριση της υγείας (π.χ. επίσκεψη σε γιατρό , ακολουθία φαρμακευτικής αγωγής)
• Ανάπαυση και Ύπνος (π.χ. προετοιμασία για ύπνο)
• Εκπαίδευση
• Εργασία
• Παιχνίδι
• Ελεύθερος χρόνος
• Κοινωνική συμμετοχή
Πεδίο ενδιαφέροντος της παιδιατρικής εργοθεραπείας αποτελεί η ανάπτυξη, βελτίωση και αποκατάσταση της συμμετοχής των παιδιών στα καθημερινά τους έργα. Οι εργοθεραπευτές στηρίζονται σε ποικίλες επιστημονικά τεκμηριωμένες θεωρίες και χρησιμοποιούν ευρεία γκάμα θεραπευτικών προσεγγίσεων και τεχνικών, ανάλογα με τη διαγνωστική κατηγορία των παιδιών με τα οποία δουλεύουν. Αντιμετωπίζουν τα άτομα ολιστικά και η προσέγγιση τους είναι κατά κύριο λόγο πελατοκεντρική. Με πιο απλά λόγια ένας εργοθεραπευτής μεταξύ άλλων θα δουλέψει:
• Την κινητική ανάπτυξη (αδρή και λεπτή κινητικότητα, καθώς και τον συντονισμό κίνησης)
• Την γνωστική ανάπτυξη
• Την κοινωνική συνδιαλλαγή με τους συνομηλίκους
• Την εικόνα και τη συμμετοχή του παιδιού στο σχολείο (τόσο μέσα στην τάξη όσο και στο γενικότερο σχολικό πλαίσιο π.χ. σχολικές εκδρομές)
• Τις δεξιότητες παιχνιδιού
• Την διαχείριση και οργάνωση του ελεύθερου χρόνου
• Την ανεξαρτητοποίηση του σε δραστηριότητες καθημερινής ζωής (π.χ. ντύσιμο-γδύσιμο, πλύσιμο δοντιών, μπάνιο)
• Την διαχείριση των συναισθημάτων του
• Τυχόν δυσκολίες στη σίτιση
• Προβλήματα αισθητηριακής επεξεργασίας
Δεν υπάρχουν σχόλια
Δημοσίευση σχολίου
Σημείωση: Μόνο ένα μέλος αυτού του ιστολογίου μπορεί να αναρτήσει σχόλιο.