Ο Ξενοφών των Αθηνών, στρατιωτικός, ιστορικός και μαθητής του Σωκράτη, έζησε στην Σκιλλουντία, για ένα αρκετά μεγάλο διάστημα. Στην περιοχή βρέθηκε, όταν εξορίστηκε από την Αθήνα, πιθανώς διότι πολέμησε υπό τον Σπαρτιάτη βασιλιά Αγησίλαο εναντίον των Αθηναίων στην Κορώνεια.
«Ο τάφος του Ξενοφώντος είναι στη Σκιλλουντία», μου είπε κάποτε μια κοπέλα, που είχα γνωρίσει, λίγη ώρα πριν, την μεγαλεπήβολη ανακοίνωση.
Η συνομιλήτριά μου, δεν ήταν ούτε αρχαιολόγος, ούτε ιστορικός, κι επειδή δεν έχω τίποτα χειρότερο από την ψευδο-αρχαιολογία, στάθηκα αρκετά επιφυλακτική απέναντί της εξ αρχής.
«Άσε με να το μελετήσω», της αποκρίθηκα, και ξεκίνησα την έρευνά μου.
Ο Σωκράτης και ο νεαρός Ξενοφών (λεπτομέρεια τοιχογραφίας του Ραφαήλ της Σχολής των Αθηνών) στο Βατικανό
Ο Ξενοφών των Αθηνών, στρατιωτικός, ιστορικός και μαθητής του Σωκράτη, πράγματι έζησε στην Σκιλλουντία, για ένα αρκετά μεγάλο διάστημα. Στην περιοχή βρέθηκε, όταν εξορίστηκε από την Αθήνα, πιθανώς διότι πολέμησε υπό τον Σπαρτιάτη βασιλιά Αγησίλαο εναντίον των Αθηναίων στην Κορώνεια.
Οι Σπαρτιάτες τού έδωσαν περιουσία στη Σκιλλουντία (η πόλη την εποχή της εγκατάστασης του Ξενοφώντος ανήκε στους Λακεδαιμόνιους), και εκεί μάλιστα, συνέγραψε την Ανάβαση, ένα πολύ σημαντικό ιστορικό σύγγραμμα. Η εξορία του ανεκλήθη, όταν ο γιος του, ο Γρύλλος, πολέμησε για την Αθήνα στη Μαντίνεια, το 362 π.Χ.. Λίγα χρόνια μετά, και για την ακρίβεια, το 371 π.Χ., μετά τη μάχη στα Λεύκτρα, όπου οι Ήλειοι κατέκτησαν την περιοχή, κατάσχεσαν την περιουσία του Ξενοφώντος και σύμφωνα με τον Διογένη Λαέρτιο, αναγκάστηκε να μετοικίσει στην Κόρινθο, όπου και έζησε μέχρι το θάνατό του το 354 π.Χ..
Γιατί λοιπόν υπάρχουν κάποιοι που υποστηρίζουν πως ο τάφος του Ξενοφώντος βρίσκεται στην Σκιλλουντία; Γιατί ο Παυσανίας, ο διάσημος «ταξιδευτής» της αρχαιότητας, είχε γράψει πως είδε τον τάφο του Ξενοφώντος, περνώντας από την Σκιλλουντία.
Σύμφωνα με τον αρχαιολόγο, Πέτρο Θέμελη, την εποχή που ο Παυσανίας επισκέφτηκε την Σκιλλουντία (160-163 μ.Χ.), η περιοχή ήταν ερειπωμένη. Στην χαμηλή πεδιάδα, βρήκε το κτήμα το οποίο είχε παραχωρηθεί από τους Σπαρτιάτες στον Ξενοφώντα, ο οποίος είχε χτίσει εκεί ένα ιερό αφιερωμένο στην θεά Άρτεμη. Κοντά στο Αρτεμίσιο, είδε έναν τάφο από πεντελικό μάρμαρο, ο οποίος όπως αναφέρει ο Παυσανίας ανήκε στον Ξενοφώντα, και ο ίδιος μάλιστα γνώρισε κατοίκους της περιοχής, που το επιβεβαίωσαν.
Όπως διαβάζουμε, στο βιβλίο «Παυσανίου Ελλάδος Περιήγησις Μεσσηνιακά-Ηλιακά», το οποίο μας πρότεινε η Δρ Ερωφίλη – Ίρις Κόλλα, Διευθύντρια της Εφορείας Αρχαιοτήτων Ηλείας (και την ευχαριστούμε θερμά, για την βοήθειά της), σύμφωνα με τη βιογραφία του Ξενοφώντος, που έγραψε ο Διογένης Λαέρτιος, ο Ξενοφών πέθανε στην Κόρινθο και όχι στη Σκιλλουντία.
Όπως αναφέρει χαρακτηριστικά, «Εάν ο τάφος, τον οποίον είδεν ο Παυσανίας πλησίον του Αρτεμισίου, άνηκε πράγματι εις τον Ξενοφώντα, περιείχεν ίσως τα οστά του, μεταφερθέντα εκεί υπό του επιζήσαντος υιού του Διοδώρου ή υπό του αναλαβόντος την επιμέλειαν του ιερού μετά την αποχώρησιν του Ξενοφώντος». (Εκδ. Αθηνών, Παυσανίου Περιήγησις, τόμ. 3, σελ. 222, σημ. 3).
Μαρμάρινη προτομή του Ξενοφώντος, στο μουσείο Βερολίνου
Αξίζει να σημειωθεί πως η θέση της αρχαίας πόλης της Σκιλλουντίας, έχει ανασκαφεί και βρίσκεται 3,5 χιλιόμετρα από την Ολυμπία στην τοποθεσία Προφήτης Ηλίας Μακρισίων.
Έχουν βρεθεί ερείπια του ναού της Αθηνάς, νεκροταφείο, και ερείπια κτιρίων, όχι όμως ο τάφος του Ξενοφώντος.
Πηγή
Δεν υπάρχουν σχόλια
Δημοσίευση σχολίου
Σημείωση: Μόνο ένα μέλος αυτού του ιστολογίου μπορεί να αναρτήσει σχόλιο.